ฟรีซดราย (Freeze Dry) คืออะไร ทำไมถึงเป็นวิธีถนอมอาหารที่ดีที่สุด?

อาหารฟรีซดราย (Freeze-Dried Food) เทรนด์อาหารที่กำลังมาแรง ไม่ใช่แค่ในกลุ่มนักเดินทาง นักแคมป์ปิ้ง หรือนักบินอวกาศเท่านั้น แต่ยังเหมาะกับคนที่ต้องการเก็บอาหารไว้นาน ๆ โดยยังคงรสชาติและคุณค่าทางโภชนาการไว้ครบถ้วน จริง ๆ แล้ว ฟรีซดราย (Freeze Dry) คืออะไร มีขั้นตอนอย่างไร และทำไมถึงได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ เราจะมาเจาะลึกเรื่องนี้กัน!

ฟรีซดราย (Freeze Dry) หรือ การทำแห้งแบบแช่เยือกแข็ง (Lyophilization) คือ กระบวนการถนอมอาหารที่ช่วยคงรสชาติ สี กลิ่น เนื้อสัมผัส และสารอาหารไว้ได้ดีที่สุดเมื่อเทียบกับวิธีอื่น ๆ โดยกระบวนการนี้เริ่มจากการแช่แข็งวัตถุดิบให้มีอุณหภูมิต่ำกว่าจุดเยือกแข็ง จากนั้นลดความดันในระบบสุญญากาศและเพิ่มอุณหภูมิเล็กน้อย ทำให้น้ำแข็งภายในวัตถุดิบระเหิด (Sublimation) กลายเป็นไอโดยไม่ผ่านสถานะของเหลว ซึ่งแตกต่างจากการอบแห้งทั่วไปที่ใช้อุณหภูมิสูงทำให้น้ำระเหยผ่านสถานะของเหลว

การฟรีซดราย (Freeze-Drying) หรือการทำแห้งแบบแช่เยือกแข็ง เป็นหนึ่งในวิธีถนอมอาหารที่ดีที่สุด เพราะมีข้อดีหลายอย่างที่เหนือกว่าวิธีอื่น เนื่องจากสามารถกำจัดน้ำออกจากอาหารได้มากถึง 98-99% ต่างจากการอบแห้งทั่วไปที่สามารถดึงน้ำออกได้เพียง 70% เท่านั้น นั่นจึงเป็นเหตุผลว่าทำไมอาหารอบแห้งจึงมีอายุการเก็บรักษาเพียง 1-2 ปี อาหารฟรีซดรายมีอายุการจัดเก็บนานถึง 15-25 ปี นอกจากนี้ การฟรีซดรายยังมีข้อดีอีกหลายอย่างที่เหนือกว่าวิธีอื่น ๆ อีก เช่น

▶ ส่วนข้อเสียของฟรีซดราย คือ เครื่องฟรีซดรายมีราคาค่อนข้างสูง และใช้เวลานานกว่าการอบแห้งปกติ โดยการทำฟรีซดรายจะใช้เวลาประมาณ 12-48 ชั่วโมง ในขณะที่การอบลมร้อนจะใช้เวลาน้อยกว่า ประมาณ 4-24 ชั่วโมง แต่ถึงแม้จะมีข้อเสียเหล่านี้ ฟรีซดรายก็ยังเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการ คงรสชาติ สี กลิ่น และสารอาหาร ได้ดีกว่าการอบลมร้อน จึงเป็นที่นิยมสำหรับอาหารพรีเมียม หรือผลิตภัณฑ์ที่ต้องการคุณภาพสูง

เครื่องฟรีซดราย (Freeze Dryer) เทคโนโลยีสำหรับการทำฟรีซดรายโดยเฉพาะ ภายในเครื่องจะประกอบไปด้วยชั้นสำหรับวางวัตถุดิบที่สามารถควบคุมอุณหภูมิและความดัน เพื่อให้อาหารแห้งเร็วและมีประสิทธิภาพสูงที่สุด

ขั้นตอนการทำฟรีซดราย

1. การแช่เยือกแข็ง (Freezing) วางอาหารหรือวัสดุที่ต้องการฟรีซดรายในเครื่อง เครื่องจะทำการแช่แข็งอาหารให้เป็นน้ำแข็งในอุณหภูมิที่ต่ำมาก ประมาณ 30-50°C
2. การทำแห้งขั้นปฐมภูมิ (Primary Drying) เครื่องจะลดความดันในห้องฟรีซดรายลง เพื่อสร้างสภาพสูญญากาศที่ช่วยให้กระบวนการระเหิด (Sublimation) ทำได้ง่ายขึ้น
3. การทำแห้งขั้นทุติยภูมิ (Secondary Drying) กระบวนการนี้จะทำให้ผลิตภัณฑ์แห้งอย่างสมบูรณ์ โดยการกำจัดความชื้นออกได้โดยการเพิ่มอุณหภูมิขึ้นเล็กน้อย

ฟรีซดรายเป็นเทคโนโลยีที่ช่วยเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ และตอบโจทย์ธุรกิจที่ต้องการการเก็บรักษาคุณภาพระดับสูง จึงเหมาะกับผู้ผลิตและผู้บริโภคที่หลากหลายทั้ง อุตสาหกรรมอาหาร อุตสาหกรรมยาและสมุนไพร นักวิจัยและนักวิทยาศาสตร์ สำหรับใช้ในการเตรียมตัวอย่างสำหรับการวิเคราะห์ทางชีววิทยา เคมี หรือการเก็บรักษาสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก รวมไปถึงธุรกิจดอกไม้ที่ต้องการล็อคสีสันและรูปทรงให้สวยงาม เหมาะสำหรับงานตกแต่ง งานศิลปะ หรือของขวัญ นอกจากนี้ยังเหมาะกับผู้ที่ต้องการเก็บอาหารระยะยาว (Preppers or Emergency Stockpilers) คนที่เตรียมพร้อมสำหรับสถานการณ์ฉุกเฉินหรือภัยพิบัติ ทหาร นักบินอวกาศ ผู้ปฏิบัติการในภารกิจพิเศษต่าง ๆ  (Military or Field Operations) ที่ต้องการอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง และต้องการความสะดวกในการขนส่งและเก็บรักษา

หวังว่าบทความนี้จะช่วยให้ทุกคนได้รับคำตอบว่า ฟรีซดราย (Freeze Dry) คืออะไร ทำไมถึงได้รับความนิยม พร้อมรู้วิธีฟรีซดรายในเบื้องต้น บทความหน้าเราจะมีสาระน่ารู้เรื่องไหนมาฝากอีกบ้าง อย่าลืมติดตามกันด้วยน้าาา ☺️☺️☺️

ขอบคุณข้อมูลจาก : Good Friends Food