พันธุ์ข้าว ในไทย มีอะไรบ้าง? แตกต่างกันอย่างไร?
ข้าว ถือเป็นสุดยอดความภูมิใจของประเทศเลยก็ว่าได้ เพราะด้วยภูมิภาคของประเทศเราที่เหมาะกับการเพาะปลูกข้าว จึงทำให้เรามีผลผลิตของสายพันธุ์ข้าว ที่หลากหลายอย่าง เช่น ข้าวหอมมะลิ ที่ขึ้นชื่อไปทั่วโลก
SGE จะพาทุกคนมารู้จักสาย “พันธุ์ข้าว” และประเภทของข้าวในประเทศไทย ที่เรานิยมบริโภค ว่าแต่ละสายพันธุ์ จะมีความพิเศษอย่างไร? ไปดูกัน
สารบัญ
พันธุ์ข้าว และประเภทของข้าวในประเทศไทย
สายพันธุ์ข้าว และประเภทของข้าว ในประเทศไทย ที่เรานิยมบริโภค มีดังนี้
ประเภทของข้าว แบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ
- ข้าวหอมมะลิ มีถิ่นกำเนิดในไทย มีลักษณะกลิ่นหอมคล้ายใบเตย พันธุ์ที่นิยมปลูก และบริโภคกันอย่างแพร่หลาย
- ข้าวเหนียว พื้นที่ปลูกข้าวเหนียวพันธุ์ดี ส่วนใหญ่ของประเทศไทยอยู่ที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
- ข้าวขาว ที่ปลูกกันอยู่โดยทั่วไปมีหลายพันธุ์
- ข้าวเพื่อสุขภาพ ข้าวพวกนี้ จะเป็นข้าวที่ยังไม่ได้ผ่านการขัดสี ข้าวที่ได้ จึงยังคงคุณค่าของวิตามิน และกากใยไว้สูง
ข้าวหอมมะลิ
- ข้าวหอมมะลิ 105
เป็นสายพันธุ์ข้าว ที่มีกลิ่นหอมคล้ายใบเตย เป็นพันธุ์ข้าวที่ปลูกที่อื่นได้ไม่ดีเท่ากับปลูกในไทย และเป็นพันธุ์ข้าว ที่ทำให้ข้าวไทยเป็นสินค้าส่งออกที่รู้จักไปทั่วโลก ซึ่งข้าวหอมมะลิ 105 เป็นข้าวที่มีต้นกำเนิดจากจังหวัดฉะเชิงเทรา เป็นข้าวพันธุ์เบา ที่ได้รับการปรับปรุงพันธุ์มาจากข้าวขาวดอกมะลิ ซึ่งเป็นข้าวพื้นเมืองที่พบและรู้จักกันในอำเภอบางคล้า จังหวัดฉะเชิงเทรา ด้วยคุณลักษณะอันโดดเด่นยามหุงข้าว กลิ่นจะหอมชวนให้รับประทาน ไม่เหมือนพันธุ์ข้าวใดในโลก
- ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลา
เป็นข้าวพันธุ์ที่มาจากแหล่งปลูกข้าวหอมมะลิที่ดีที่สุดในโลก นั่นก็คือ ที่ราบอันมีอาณาเขตกว้างขวางใหญ่ที่สุดในภาคอีสาน ที่เราเรียกกันว่า “ทุ่งกุลาร้องไห้” ซึ่งเมล็ดข้าว จะมีลักษณะยาว เรียว และเมล็ดไม่มีหางข้าว เมล็ดข้าวที่ผ่านการสีแล้ว จะมีความเลื่อมมัน จมูกข้าวเล็ก เมื่อหุงแล้ว จะมีกลิ่นหอม และนุ่ม
ข้าวเหนียว
- ข้าวเหนียวพันธุ์ กข. 6
ข้าวพันธุ์มีลักษณะเมล็ดยาวเรียว มีเปลือกสีน้ำตาล เมล็ดมีขนสั้น เป็นสายพันธุ์ข้าวเหนียวหอม ไวต่อช่วงแสง เป็นพันธุ์ข้าวเหนียวที่ได้รับการปรับปรุงพันธุ์มาจากข้าวเจ้าพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 เมื่อนำไปหุงแล้วข้าวจะนุ่ม มีกลิ่นหอม ทนแล้ง และมีคุณภาพการหุงต้มรับประทานดี เป็นข้าวเหนียวที่ให้ผลผลิตเฉลี่ยสูงสุดเป็นอันดับหนึ่ง ซึ่งเป็นพันธุ์ข้าวเหนียวที่นิยมปลูกกันแพร่หลายในภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
- ข้าวเหนียวเขาวงกาฬสินธ์ุ
เป็นข้าวเหนียวที่ปลูกในพื้นที่อำเภอเขาวง อำเภอกุฉินารายณ์ (เฉพาะตำบลนาโท และตำบลหนองห้าง) และกิ่งอำเภอนาคู (เฉพาะตำบลนาคู และตำบลบ่อแก้ว) จังหวัดกาฬสินธุ์ ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีแคลเซียม และซิลิกอนสูง อากาศเย็นแห้งน้ำน้อย ส่งผลให้ข้าวเหนียวเขาวงกาฬสินธุ์ มีความนุ่มและหอมมาก เมื่อนึ่งสุก จะหอมและนุ่ม ไม่แฉะติดมือ และข้าวที่นึ่งแล้ว เมื่อเก็บไว้ในภาชนะที่ปิดหลายชั่วโมง จนข้าวเย็นยังคงรักษาความอ่อนนุ่มไว้ได้
- ข้าวเหนียวเขี้ยวงู
เป็นข้าวที่มีเม็ดเรียวยาว สีขาว และทนทานต่อโรคต่าง ๆ ได้ดี เมื่อนำมาหุงให้สุกเม็ดข้าวที่ได้จะเหนียวนุ่ม เรียงตัวสวยไม่เละ มีสีขาวในลักษณะเลื่อมเป็นมัน และมีกลิ่นหอมน่ารับประทาน ข้าวเหนียวเขี้ยวงู เป็นพันธุ์ข้าวเหนียวที่มีคุณภาพดี และเป็นสายพันธุ์หนึ่งที่ได้รับความนิยมในการนำมาทำข้าวเหนียวมูน เป็นข้าวที่ปลูกในทางภาคเหนือ นิยมปลูกกันมากในจังหวัดเชียงราย
- ข้าวเหนียวดำหรือข้าวก่ำ
เมล็ดข้าวมีสีม่วงดำ และเมล็ดค่อนข้างแข็ง เคี้ยวละเอียดยากกว่า แต่นิยมนำมาทำเป็นขนมหวานมากกว่าข้าวอื่น ๆ และเป็นข้าวที่ชาวนายกย่องให้เป็นพญาข้าวเหนือข้าวพันธุ์อื่น ๆ ซึ่งชาวนามีความเชื่อว่า ข้าวก่ำ จะปกป้องคุ้มครองข้าวพันธุ์อื่นที่อยู่ในท้องนาไม่ให้ถูกแมลงกัดกิน ทำให้ผลผลิตในการเก็บเกี่ยวข้าวได้ผลดี ข้าวก่ำยังช่วยป้องกันโรคหัวใจ ลดคอเลสเตอรอล และยับยั้งการเจริญเติบโตของโรคมะเร็ง
ข้าวขาว
- ข้าวเหลืองประทิวชุมพร
เป็นข้าวพื้นเมืองดั้งเดิมของอำเภอปะทิว จ.ชุมพร เป็นข้าวพันธุ์หนักในฤดูนาปี เก็บเกี่ยวในช่วงเดือนธันวาคม มีจำนวนเม็ดต่อรวงจำนวนมาก และปลูกในที่ที่เป็นดินเปรี้ยวได้ดี อีกทั้งยังทนต่อโรคของแมลงได้ด้วย ลักษณะเมล็ดมีสีเหลือง เลื่อมมัน เมล็ดยาว มีน้ำหนักเมล็ดที่ดี เมื่อนำไปหุงแล้วข้าวขึ้นหม้อ จึงเป็นข้าวที่ชาวนาชุมพร มักนิยมปลูก เพราะปลูกง่าย ได้ผลผลิตที่ดี เหมาะกับพื้นที่ และสภาพอากาศ
- ข้าวเจ๊กเชยเสาไห้
พันธุ์ข้าวพื้นเมืองคุณภาพดี ของอำเภอเสาไห้ จ.สระบุรี ที่มาของชื่อมาจากชื่อผู้นำสายพันธุ์ข้าวพันธุ์นี้เข้ามาในพื้นที่ คือ พ่อค้าชาวไทยเชื้อสายจีน ชื่อ “เจ๊กเชย” ซึ่งข้าวสายพันธุ์นี้ มีชื่อเสียงมายาวนานตั้งแต่ต้นรัชสมัยรัตนโกสินทร์ เป็นข้าวที่หุงขึ้นหม้อ ไม่แข็งกระด้าง ที่สำคัญไม่บูดง่าย และไม่ยุบตัวเมื่อราดแกง สามารถแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์เส้น และขนมได้ดี
ข้าวเพื่อสุขภาพ
- ข้าวกล้อง
ข้าวกล้อง หรือที่บางคนเรียกกันติดปากว่า ข้าวซ้อมมือ หรือข้าวแดง เนื่องจากในสมัยโบราณ ชาวบ้านใช้วิธีตำข้าวกินกันเอง จึงเรียกว่า ข้าวซ้อมมือ แต่ปัจจุบันเราใช้เครื่องจักรสีข้าวแทน จึงเรียกข้าวที่สีเอาเปลือกออกนี้ว่า ข้าวกล้อง โดยข้าวกล้องนั้น จะต้องมีส่วนของจมูกข้าว และรำข้าวติดอยู่ด้วยเสมอ ข้าวกล้องมีเส้นใยสูงมากกว่าข้าวขาว 3-7 เท่า การกินข้าวกล้อง จะได้เส้นใยไปพร้อม ๆ กับสารอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายสารพัดชนิด และเส้นใยในข้าวกล้องยังทำให้รู้สึกอิ่มนานกว่าการกินข้าวขาว และไม่อยากกินจุบจิก
- ข้าวไรซ์เบอร์รี
เป็นผลงานการปรับปรุงสายพันธุ์ของ รศ.ดร.อภิชาติ และทีมนักวิจัยจากศูนย์วิจัยพันธุ์ข้าว มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และความร่วมมือจากคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) โดยเป็นการผสมข้ามสายพันธุ์ ระหว่างข้าวเจ้าหอมนิล ซึ่งเป็นสายพันธุ์พ่อ + ข้าวขาวดอกมะลิ 105 ซึ่งเป็นสายพันธุ์แม่ ซึ่งพันธุ์ข้าวนี้ได้รับการจดทะเบียนเป็นพันธุ์พืชใหม่ มีลักษณะเรียวยาว ผิวมันวาว เป็นข้าวเจ้าที่มีสีม่วงเข้มคล้ายกับลูกเบอร์รีที่มีสีม่วงเข้มเมื่อสุก มีกลิ่นหอมที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว อีกทั้งยังมีรสชาติหอมมัน เนื้อสัมผัสเหนียวนุ่ม เนื่องจากผ่านการขัดสีเพียงแค่บางส่วนเท่านั้น ข้าวสายพันธุ์พิเศษสีม่วงนี้ สามารถปลูกได้ตลอดทั้งปี
- ข้าวมันปู
เป็นข้าวที่ชาวจีนเรียกว่า ข้าวแดง หรือชื่อพื้นเมืองเรียกว่า อั้งคั่ก มีลักษณะเยื่อหุ้มเปลือกข้าวเป็นสีแดงแบบสีมันปู จัดเป็นข้าวกล้อง หรือข้าวซ้อมมือชนิดหนึ่ง มีไขมันในปริมาณเดียวกับข้าวกล้อง ซึ่งสูงกว่าข้าวขัดสีประมาณสองเท่า มีสารที่เรียกว่าเคโรทีน ที่จะเปลี่ยนเป็นวิตามินเอในร่างกายสูงกว่าข้าวขัดสี เมื่อหุงสุกแล้ว เนื้อข้าวจะเป็นสีชมพูอ่อน มีกลิ่นหอม เมล็ดนุ่มสวย ไม่แฉะ ดูน่ารับประทาน ใช้ประกอบอาหารต่าง ๆ ได้อร่อย ไม่ว่าจะเป็นข้าวผัด ข้าวอบต่าง ๆ หรือเคี่ยวเป็นโจ๊ก
- ข้าวสังข์หยดพัทลุง
ข้าวที่มีกำเนิดอยู่ในจังหวัดพัทลุง เป็นข้าวที่มีเมล็ดเล็ก เรียว ท้ายงอน เยื่อหุ้มเมล็ด จะมีสีแดงถึงแดงเข้ม เมื่อหุงสุกแล้ว เมล็ดข้าวจะนุ่ม และจับตัวกันคล้ายข้าวเหนียว ข้าวสังข์หยดมีคุณค่าทางอาหารสูงกว่าข้าวพันธุ์อื่น ๆ มีเส้นใยสูง ช่วยชะลอความแก่ มีประโยชน์ในการบำรุงโลหิต ป้องกันโรคความจำเสื่อม และช่วยลดอัตราเสี่ยงของการเป็นมะเร็ง
ตัวช่วยดี ๆ ที่อยากบอกต่อ ถนอมอาหารได้ดี เก็บได้ยาวนาน เพิ่มมูลค่าสินค้าให้ยาวนานยิ่งขึ้น
► เครื่องซีลสูญญากาศ รุ่น VCX ◄
เครื่องซีลสุญญากาศ VCX นั้น เหมาะสำหรับการใช้งานในครัวเรือน และธุรกิจ SME เพราะใช้งานง่าย ขนาดเล็ก พกพาสะดวก ใช้งานได้กับถุงซีลลายนูน ทั้งแบบม้วน และแบบแผ่น อีกทั้งยังสามารถซีลปิดปากถุงต่าง ๆ ได้ด้วย มากกว่านั้นรุ่นนี้เป็น เครื่องซีลสูญญากาศ ที่สามารถซีลบล็อคข้าว ครบเรื่องจริง ๆ
เป็นอย่างไรกันบ้างกับ ข้าว พันธุ์ข้าว แต่ละสายพันธุ์ที่เราบอกไป ล้วนแต่เป็นข้าวที่เราบริโภคกันอยู่ทุกวันนั้น มีความพิเศษเฉพาะตัว ถือเป็นอีกความภูมิใจของชาวนาไทย ที่ทั่วโลกต่างยกย่อง หวังว่าบทความนี้ จะให้ความรู้แก่ผู้อ่าน ไม่มากก็น้อยนะจ๊ะ 😊
อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง :
อ้างอิง
- Uriceโกดังข้าวอุดมพืชผล. ข้าวมีกี่ชนิด?. สืบค้นเมื่อ 29 พฤศจิกายน 2560, จาก http://u-rice.com
- กรมการค้าภายใน. 18 พันธุ์ข้าวคุณค่าโภชนาการสูง. สืบค้นเมื่อ 29 พฤศจิกายน 2560, จาก http://www.thaismescenter.com
- ตลาดวิธีผู้ไทชาวเขาวง. ประวัติข้าวเหนียวเขาวง. สืบค้นเมื่อ 30 พฤศจิกายน 2560, จาก http://rice.khaowongshop.com/history
- ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวขอนแก่น. พันธุ์ข้าว. สืบค้นเมื่อ 1 ธันวาคม 2560, จาก http://kkn-rsc.ricethailand.go.th/index.php/e-library/varieties
21 ธันวาคม 2021
โดย
ลำดวน
